Rondedans voor de circulaire economie
Tijd voor een rondedans. Dit vanwege twee recente, voor Nederland belangrijke initiatieven om de circulaire economie te stimuleren: Als eerste het Circle Economy BOOSTcamp event en ten tweede het toetreden van Philips tot de internationale Ellen MacArthur Foundation. Deze Foundation heeft evenals het Nederlandse Circle Economy tot doel de overgang naar een circulaire economie te versnellen.
De CE BOOSTcamp vond in mei plaats in Almere. Dit driedaags evenement werd georganiseerd door Circle Economy, samen met de Groene Zaak en met medewerking van MVO Nederland en Turn Too. Ondernemers, wetenschappers en politici kwamen bijeen om de circulaire economie een boost te geven. Het doel was om een drietal concrete doorbraken te realiseren die nodig zijn om vooruitgang te boeken: het in het leven roepen van een grondstoffenpaspoort, het omdenken te stimuleren van bezit naar gebruik en het versnellen van de circulaire economie via een open platform voor kennisdeling en opleiding.
Kort daarop, in juni, maakte de Ellen MacArthur Foundation bekend dat Philips voor de komende drie jaar partner wordt. Dit gebeurde tijdens de Circular Economy 100 conferentie van de stichting, die in 2010 door Dame Ellen MacArthur is opgericht. Philips heeft zich nu aangesloten bij de vier oorspronkelijke oprichtingspartners: Renault, BT/Cisco, Kingfisher en National Grid. Inmiddels is er ook een indrukwekkende alliantie van meer dan honderd bedrijven, die de doelstelling van de stichting onderschrijven en zich verplichten deze te ondersteunen met concrete innovatieve projecten. Tot dit platform behoren onder andere Ikea, H&M, Ricoh en Unilever.
Het toetreden van Philips zal zeker ook in ons land leiden tot meer aandacht voor een alternatieve economie.
Zowel Circle Economy als de Ellen MacArthur Foundation streven naar een duurzame economie door innovatie in productie èn consumptie. Het gaat om de ontwikkeling van nieuwe materialen, hergebruik van componenten en consumptieve dienstverlening gericht op gebruik in plaats van bezit van producten. Met daaruit voortvloeiend nieuwe businessmodellen en financiële constructies. Vanzelfsprekend vraagt dit ook om baanbrekende vernieuwing in educatie.
Vanuit een gezamenlijk besef dat de oude economische modellen niet meer werken, wordt er door alle betrokken partijen gewerkt aan het leggen van de noodzakelijk dwarsverbanden die nodig zijn om deze enorme turnaround te realiseren.
Het besef dat de oude economie niet meer functioneert leeft bij de Nederlandse burger allang. Geplaagd door de economische malaise, verontrust over de uitputting van grondstoffen en klimaatverandering, beschaamd in het vertrouwen in ons monetaire systeem, geschokt door malafide praktijken van ondernemingen en geconfronteerd met het instorten van de verzorgingsstaat, heeft die het heft in eigen handen genomen. Er zijn de laatste paar jaar overal in Nederland kleinschalige particuliere en commerciële initiatieven gestart om zaken anders aan te pakken. Er wordt gedeeld, geleend, geruild, gerepareerd, gerecycled en ook publieke zorgtaken worden noodgedwongen overgenomen. Daarbij maakt men vanzelfsprekend gebruik van sociale netwerken, wordt crowdfunding ingezet als financieringsmodel en de coöperatie als ondernemingsvorm. Kortom, op kleine schaal draait de circulaire economie al.
Veel van deze nieuwe initiatieven botsen echter met bestaande regelgeving en structuren, en worden gedwarsboomd. Het is hoog tijd dat overheid en marktpartijen ook ruimte maken voor deze kleinschalige initiatieven die zo goed passen binnen het circulaire denken. Samenwerken is toch het kenmerk van onze netwerkmaatschappij? Daar kan beter energie in worden gestoken dan in het bezweren van burgerprotest.
Als die samenwerking ook op de agenda wordt gezet heb je eigenlijk pas echt reden om een rondedans te houden.
Marie-Lou Witmer